(ភ្នំពេញ)៖ «សម្តេចតេជោរំលឹកពីខួបទី២០នៃការប៉ុនប៉ងធ្វើឃាតនៅសៀមរាប។ ខ្ញុំសូមអនុញ្ញាតរំឭករឿងនេះ ព្រោះកាលនោះខ្ញុំនៅជាប់នឹងការងារនេះ។ បើនិយាយរឿងនេះ ខ្ញុំនៅតែព្រឺព្រួចនឹកឃើញសំដីលោក ជីវ តាក្វាន់ ពេលដែលលោកមកប្រទេសខ្មែរសម័យអង្គរ។ នេះជាការរៀបរាប់របស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន លោក ខៀវ កាញ៉ារីទ្ធ។
លោក ខៀវ កាញ៉ារីទ្ធ បានលើកឡើងថា ពិតមែនតែសម័យលោក ជីវ តាក្វាន់ មកដល់ស្រុកខ្មែរ ប្រទេសយើងចាប់ផ្តើមទន់ខ្សោយខ្លះហើយក្តី ក៏ប៉ុន្តែចំណុចមួយដែលលោក ជីវតាក្វាន់ កត់សំគាល់ គឺ «ទេវតារក្សាស្រុកនេះខ្លាំងពូកែណាស់»។
ថ្ងៃ ២៤ ខែកញ្ញា ១៩៩៨ គឺជាថ្ងៃដែលសម្តេចឪ(ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ)កំណត់ជាថ្ងៃគណបក្សដែលបានទទួលអាសនៈក្នុងសភាចូលប្រជុំនៅសៀមរាប និងទៅស្បថនៅមុខអង្គរ ។ លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន ខៀវ កាញ៉ារីទ្ធ បានរៀបរាប់ពីដំណើរនៃរឿងរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទាំងស្រុងដូចតទៅ៖
«យើងត្រូវទៅជួបជុំគ្នានៅសៀមរាបតាំងពីថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា (សម័យនោះ មិនមានជើងយន្តហោះច្រើនទេ ហើយផ្លូវមិនមានសុវត្ថិភាព ១០០% ដូចពេលនេះដែរ)។
«នៅរសៀលថ្ងៃទី២៣ សម្តេចតេជោ នឹងមកដល់ជុំជាមួយពួកយើងដែលសំរាកនៅសណ្ឋាគារលោក សៀងណាំ។ តែនៅយប់ថ្ងៃទី២២ កញ្ញា សម្តេចតេជោបានយល់សប្តិឃើញព្រលឹងម្តាយរបស់លោកមកប្រាប់ថា បើទៅសៀមរាបត្រូវទៅដុតធូបសុំសុខនៅវត្តព្រះអង្គខ្មៅ។ សម្តេចអត់ស្គាល់វត្តព្រះអង្គខ្មៅនៅឯណាទេ!។
លុះព្រឹកថ្ងៃទី២៣ លោកបានអោយគេសួរទើបដឹងថា វត្តព្រះអង្គខ្មៅនេះនៅក្នុងអង្គរធំ តាមផ្លូវទៅប្រាសាទបាយ័នតែម្តង។ នៅរសៀលថ្ងៃទី២៣ នោះសម្តេច និងសមាជិកជាប់ឆ្នោតជាសភានៃគណបក្សប្រជាជនទាំងអស់បានជិះរថយន្តក្រុងរួមគ្នាមួយ (រួមទាំងខ្ញុំផង) ទៅវត្តព្រះអង្គខ្មៅ។
ក្រុមអភិរក្សអង្គរបានអោយដឹងថា ហេតុបានជាវត្តនេះមាននាមវត្តព្រះអង្គខ្មៅយ៉ាងនេះ ដោយក្នុងសម័យសង្គ្រាមសាសនាក្រោយអង្គរ ររាងព្រហ្មញ្ញ និង ពុទ្ធសាសនា គេបានដុតវត្តនេះរោលរាលទាំងព្រះបដិមាព្រះពុទ្ធឡើងខ្មៅអ៊ូញ ទើបគេអោយឈ្មោះវត្តនេះរហូតមក។
ក្រោយពីធ្វើការបន់ស្រន់ហើយ សម្តេចបានចាក់គម្ពីរ ត្រូវត្រង់ព្រះពោធិសត្វប្រសូតនៅក្នុងរាជវង្សតែព្រះអង្គមិនមានបន្ទូលអីទាំងអស់ ដូចជាគថ្លង់ រហូតដល់ព្រះបីតាទ្រាំលែងបានបញ្ជាអោយយកទៅសំលាប់ចោល តែមិនសុគត។
គម្ពីរបានចែងថា «មានការលំបាកមុន តែចុងក្រោយល្អណាស់» ។ សម្តេចតេជោ បានមើលឃើញការប្រជុំនៅថ្ងៃស្អែកទី២៤ កញ្ញា គឺមានន័យដូចគម្ពីរថា «ដល់ក្រោយល្អណាស់»នោះឯង។
នៅក្នុងរថយន្តសម្តេចសួរថា «អ្នកណាចង់ទៅណា ទាន់អញមានលុយ?» (សម្តេចតែងមានទំលាប់និយាយជាមួយពួកខ្ញុំអញ) ខ្ញុំបានតបថា «បងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅតែមួយកន្លែងទៅ លុយទុកអោយខ្ញុំដើរចាយវិញ» ។ នៅយប់នេះ ចាប់ពីពេលអធ្រាត្រទៅ ស្រាប់តែមានភ្លៀងធ្លាក់ជោគជាំរហូតដល់ភ្លឺ ។ គឺភ្លៀងនោះហើយដែលបានជួយសង្គ្រោះជីវិតសម្តេចតេជោ។
ភ្លៀងធ្លាក់ជោគជាំរហូតដល់ម៉ោង៦ព្រឹកទើបដាច់ ។ ខ្ញុំក៏ចេញទៅស្រស់ស្រូបនៅភោជនីយដ្ឋាន «បន្ទាយស្រី» ដោយយកក្រុមអង្គរក្សផ្ទាល់របស់សម្តេចស្ទើរទាំងអស់ទៅជាមួយ (ខ្ញុំចាំថា នៅព្រឹកនោះអស់៩០ដុល្លារ)។
ស្រស់ស្រូបស្ទើរមិនទាន់ចប់ផងភ្លៀងចាប់ផ្តើមបង្អុរយ៉ាងខ្លាំងមកទៀត (នៅម៉ោងជិត ៧)។ ពួកយើងប្រញាប់រូតរះមកសណ្ឋាគារវិញ ហើយចាប់ផ្តើមស្លៀកក្បិន (មានក្រុមខាងវិចិត្រសិល្បៈមកពីភ្នំពេញជួយចងក្បិនយើង)។
តាមការរៀបចំ សម្តេចត្រូវទៅដល់ព្រះរាជដំណាក់មុនគេ ហេតុនេះយើងត្រូវចេញមុនគណបក្សនានា (មុនទាំងសម្តេច ជា ស៊ីម ជាប្រធានបក្សទៅទៀត)។ សម្តចជិះរថយន្តទី២បន្ទាប់ពីឡាននាំមុខ ហើយឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរដ្ឋាភិបាល ជិះរថយន្តតូចបន្ត។
ពួកខ្ញុំជិះឡាន មីនីវ៉ាន់ បន្ពពីក្រោយឡានតូច។ ដោយខ្ញុំចង់ថតរូបបានល្អផង ខ្ញុំក៏ទៅអង្គុយមុខគេជាប់អ្នកបើកឡាន (ឡានចង្កូតស្តាំកាលនោះ) ហេតុនេះខ្ញុំអង្គុយខ្ពស់ជាងឡានតូចៗដែលនៅមុខ។ យើងអង្គុយជជែកគ្នាសើចលេងពេញរថយន្ត ស្រាប់តែឮសូរក្ឌាំង។
ខ្ញុំសំលឹងមើលទៅមុខ ឃើញផ្សែងខៀវពណ៌ពងក្រសារមួយដុំក្រាស់នៅខាងស្តាំដៃ តែមិនដឹងមានរឿងអីទេ។ អង្គរក្សនៅអង្គុយជាមួយសម្តេចប្រាប់ខ្ញុំថា នៅពេលនោះសម្តេចកំពុងអោនជូតវ៉ែនតា ហើយបន្ទាប់ពីនោះភ្លាម លោកសួរថា មានអីគេណឹង? ទាំងអស់គ្នា អត់ដឹងថា ជាអីទាំងអស់ (ព្រោះគ្មានអ្នកណាមើលឃើញគ្រាប់រត់កាត់ពីលើកាប៉ូឡានទាន់ទេ)។
ក្បួនចេះតែបន្តដំណើរទៅ! ។ ពេលឡានខ្ញុំមកដល់កន្លែងបាញ់នេះ ក៏អត់ចាប់ភ្លឹកអីដែរ ព្រោះមិនបានមើលទៅផ្ទះដែលខូចខាតនៅឆ្វេងដៃ (ហើយបើឃើញខូចខាត ក៏មិនចាប់អារម្មណ៍ដែរ ព្រោះសម័យនោះមិនមានផ្ទះថ្មីទេ) ។
ដោយឃើញម្តុំនោះ មានកន្លែងប៉ះកង់ជាច្រើនរួមទាំងបំពង់ខ្យល់ផង ខ្ញុំក៏គិតថា ជាការផ្ទុះបំពង់ខ្យល់ ហើយក៏និយាយលេងប្រាប់គ្នាថា «ពីសម័យមុន តែផ្ទុះបែបនេះច្បាស់ជាកំបុត ក ហើយ!» ។
ក្បួនយើងទៅដល់ព្រះរាជដំណាក់ ដោយមានការទទួលតាមពិធីការ ហើយពួកយើងជាសមាជិកគណបក្សប្រជាជនត្រូវគេដាក់អោយអង្គុយតាមកន្លែងទៅតាមអាយុ ។ សម្តេច ស ខេង មានអាយុស្មើខ្ញុំហេតុនេះនៅអង្គុយជាប់ជាមួយខ្ញុំ។
ក្នុងសម័យប្រជុំទីមួយសភា ប្រធានបក្សនានាដែលមានអាសនៈក្នុងសភា អង្គុយកៅអីជួរមុខទាំងអស់គ្នា។ នៅពេលនោះទើបសម្តេច ស ខេង (នៅជារដ្ឋមន្ត្រីមហាផ្ទៃ) បានទទួលទូរសព្ទមកថា មានការបង្កៃគ្រាប់បេ៤០ បួនគ្រាប់លាក់ក្នុងគុម្ពផ្កាក្រដាសអមផ្លូវ ហើយបញ្ជាដោយប្រព័ន្ធទូរសព្ទចល័ត។
សំណាងដោយសារយប់នោះមានភ្លៀងធ្វើអោយសើមប្រពន្ធ័តខ្សែទើប ផ្ទុះតែមួយគ្រាប់ខាងដើម បើផ្ទុះទាំង៤គ្រាប់សម្តេចតេជោគ្មានសល់អីទេ (រថយន្តលោកជិះជារថយន្ត Land Cruiser ធម្មតា មិនមែនពាសដែកទេ)។
